Zondagsrust
Geschreven door Wim van Geelen op 29 november 2009
” Kopen op zondag of iets anders doen op die dag, is daar iets mis mee?” Voorbeeld. Op zondag probeerde ik via de links op www.progressiefwoerden.nl de website van de SGP te benaderen. Maar dat lukte niet. De website was onbenaderbaar want, citaat: "de zondag is een rustdag, een geschenk van God waar we dankbaar voor mogen zijn".
Met respect voor dit principiële standpunt: lang niet iedereen denkt er zo over en zo blijft de zondagsrust in Woerden een punt dat in de verkiezingsstrijd een rol zal spelen.
Op zondag, vandaag dus, probeerde ik de website van de SGP te benaderen. Maar dat lukte niet. Ik werd getrakteerd op de volgende boodschap: “Beste bezoeker, Fijn dat u belangstelling hebt voor de SGP en de standpunten van onze partij. Eén van die standpunten betreft de zondag. Dat is de eerste dag van de week, de dag van de opstanding van Christus, die we in het bijzonder wijden aan de dienst van God. Bovendien is de zondag een rustdag, een geschenk van God waar we dankbaar voor mogen zijn in een jachtige tijd als de onze. Een dag om op adem te komen. Tegen deze achtergrond is de SGP-site op zondag ‘gesloten’. Uiteraard bent u van maandag tot en met zaterdag hartelijk welkom op onze site.
Staatkundig Gereformeerde Partij.”
Een principieel standpunt, dat moet gerespecteerd worden, maar wel voor kritiek vatbaar. De site mag dan gesloten zijn, anderen moeten er toch op zondag voor werken om die site gesloten te kunnen houden. Het standpunt doet overigens denken aan dat van orthodoxe joden die niet op de sabbatdag mogen werken. Maar er moet wel, om maar iets te noemen, uit Talmoed en Thora gelezen worden en dan moet het licht aan als het donker is. Daar had men wat op gevonden. Zelf het lichtknopje beroeren is werken en dat verboden de Heilige Geschriften. Ongelovigen, buren, kennissen of ander volk, deden soms tegen een bescheiden vergoeding op de sabbat het licht aan en als dat de tijd daar was, het licht uit.
Hoe vreemd die houding ook kan overkomen, als men gelooft het goede te doen en het kwade te mijden, dan verdient die opvatting respect. Daarover geen misverstand.
In de gemeentelijke politiek spelen zaken als zondagsrust, zondagsheiliging en kopen op zondag een rol. Zeker als in de Raad christelijke partijen vertegenwoordigd zijn.
De zondagsrust wordt gewaarborgd door een wet uit 1905, die garandeert dat er voor en tijdens de kerkgang geen lawaai binnen een straal van een paar honderd meter van de kerk geproduceerd mag worden. Voor Woerden was deze kwestie actueel toen het ging om de Ronde van het Groene Hart. Even afgezien van de vraag of het wielrentechnisch wel zo verstandig was om te finishen in de binnenstad, zou het voorstel daartoe op geharnast verzet gestoten zijn van het CDA, de ChristenUnie en de SGP. In een buitenwijk of op een bedrijventerrein, waar kerken in geen velden of wegen te bekennen zijn ligt dat natuurlijk anders.
Tot in de jaren negentig was het nog zo dat binnensteden op zondag oorden van rust waren. Er was weinig te doen. Alleen rond 10.00 uur en 18.30 uur was er enige beweging waar te nemen als de kerken aangingen. In die jaren veranderde er iets doordat de Winkelsluitingswet werd aangepast. Voortaan mochten gemeenten vergunning uitgeven voor 8 of 12 zogeheten koopzondagen. Woerden ging voor 8. Dat is jaren zo gebleven, maar nu wordt er weer gemorreld aan het aantal toegestane dagen. Met een beroep op het toerisme, dat voor hun gemeenten in economisch opzicht van levensbelang is, mogen die gemeenten (veel) meer zondagen tot koopzondag verheffen. Balkenende c.s. werken nu aan een wetsvoorstel om die mogelijkheid te beperken, maar in een opmerkelijk combine openden de SGP en de SP de strijd tegen deze mogelijkheid. Zij willen van de koopzondag af. De motieven van de SGP hoeven geen toelichting. De SP wil de kleine winkelier beschermen tegen de grote jongens als AH. Die grootgrutter heeft een tijdje geleden aan alle gemeenten in Nederland, dus ook bij Woerden, het verzoek doen toekomen om elke zondag open te mogen. Ons College heeft dat verzoek lang in een la laten liggen, maar bleek uiteindelijk bereid de Raad het voorstel te doen om daarmee in te stemmen. Dat verzoek zou in januari 2010 in de Raad komen, maar op voorhand hebben de vertegenwoordigers van de coalitiefracties al laten weten niet voor AH door de knieën te willen gaan. In het huidige coalitieakkoord is namelijk een passage gewijd aan de koopzondagen. Niet uitbreiden luidt het akkoord dop dit punt dwingend en dus is het vreemd dat het College dat dit akkoord moet uitvoeren nu de kop in de wind slaat.
Als het verstandig is dan bereikt dat verzoek de Raad niet voor de januarivergadering. Jammer is dan alleen wel dat het motief om zich op dat punt geen barst van het coalitieakkoord aan te trekken niet in de openbaarheid komt.
Maar een nieuwe raad, nieuwe kansen, voor degenen die het wel als een verrijking van het binnenstadsleven beschouwen als AH op alle zondagen gewoon open is. Zeker is dat het punt in de komende verkiezingsstrijd een rol zal gaan spelen. VVD, Inwonersbelangen, D66 en ik denk ook Progressief Woerden zullen er geen moeite mee hebben. Dit in tegenstelling met het CDA, de ChristenUnie en de SGP. Het hangt dus kortom van de verkiezingsuitslag af of inwoners van Woerden alle zondagen hun winkelmandje vol kunnen gooien bij AH in de Wagenstraat.
Maar zijn er geen beren op de weg? Leveren de koopzondagen economisch gezien louter voordelen op? Volgens deskundigen is het antwoord ontkennend. Doordat het nu nogal willekeurig lijkt te zijn welke winkel op zondag open mag, krijg je oneerlijke concurrentie. Winkels in het stadscentrum mogen open, die in de buitenwijken niet. Dat is één van de bezwaren die de Nationale Winkelraad van MKB Nederland naar voren brengt. Maar er is nog hoop. Mocht een gemeente zo’n besluit nemen dan kan de branchevereniging daartegen in beroep gaan, want dat recht hebben ze en dat geldt ook voor alle inwoners. Gemeentepolitiek blijft dus, ook wat dit betreft, een spannende aangelegenheid.