Jeugdzorg als veilige omgeving
Geschreven door Loes Ypma op 14 maart 2014
Ieder kind verdient het om veilig op te groeien. Soms is het gedrag van een kind zo problematisch (bijvoorbeeld bij extreme agressie) of de omgeving zo onveilig (bijvoorbeeld een meisje dat onder invloed is van loverboys) dat plaatsing door de rechter in de gesloten jeugdzorg noodzakelijk is. Het is in het belang van het kind dat ze een behandeling krijgt in beslotenheid met veel structuur. Om sociale vaardigheden te leren die nodig zijn om te kunnen functioneren in de samenleving.
Afgelopen week bezocht ik samen met zes inspecteurs van de inspectie jeugdzorg, onderwijs en gezondheidszorg een jeugdzorgPLUS instelling van Horizon. Deze gezamenlijke inspectie richt zich op het leefklimaat in groepen, op school en in de behandeling.
Op het terrein van de jeugdzorginstelling is een eigen school. Binnen twee dagen nadat de jongeren op de instelling zijn aangekomen, gaan zij daar al naar school. Er wordt altijd direct contact opgenomen met de gewone school van het kind. Alle jongeren krijgen een op maat gesneden onderwijsprogramma aangeboden van docenten die zoveel mogelijk een 'normale school' willen bieden.
Leerkrachten en de groepsleiding hebben regelmatig contact over de jongeren en de behandeling en het onderwijs worden op elkaar afgestemd. Er wordt veel aandacht besteed aan vragen over de toekomst: wat wil ik worden? Hoe ga ik dat bereiken? Welke stappen moet ik daarvoor bewandelen? In een trajectplan wordt verder gekeken dan alleen de tijd dat de jongeren in de instelling verblijven. Ook de periode die hierop volgt (thuis of op kamertraining wonen) wordt meegenomen.
Het was erg mooi om te zien dat tijdens de inspectie vooral tijd werd besteed aan het spreken met professionals en jongeren. Slechts een klein onderdeel van de inspectie bestond uit het bestuderen van plannen, dossiers en papier. Er is ook een aantal ouders opgebeld, om naar hun mening te vragen. Verschillende ouders gaven aan het te waarderen dat de instelling contact met hen opnam met positief nieuws over hun kind. Vaak hebben ze een moeilijke periode achter de rug en zijn ze het gewend enkel gebeld te worden als het mis ging. Uit de gesprekken maakte ik op dat alle jongeren flink vooruit gaan tijdens hun periode in de gesloten instelling en dat zij ook erg positief zijn over hun school.
Twee jongeren vertelden over een mediator op hun school: 'Soms ga ik even lopen met de mediator. Dat is echt een hele lieve vrouw. In het begin dat ik hier zat was ik een van de koppigste mensen, ik keek de mediator zo vies mogelijk aan. Toen we dingen gingen bespreken, raakte ze mij diep in mijn hart. Zonder haar had ik nooit mijn diploma behaald.'
Hoeveel werkbezoeken ik inmiddels ook heb gedaan, het blijft bijzonder om te horen hoe belangrijk deze professionals zijn voor jongeren.
Het staat als een paal boven water dat jongeren in de instelling ontzettend veel leren. Bijvoorbeeld dat zij het gesprek moeten aangaan als er spanningen zijn. Ook de betrokkenheid van ouders is hierbij van belang, om te voorkomen dat het misgaat als jongeren weer thuiskomen. Deze overgang van 'buiten' terug naar hun ouders of op kamertraining is bijzonder belangrijk.
Tijdens mijn werkbezoek heb ik gezien dat de instelling het onderwijs en de werkdoelen voor de leefgroep mooi op elkaar afgestemd heeft. Hiermee brengt de instelling duidelijkheid en rust in het leven van jongeren en daarmee veiligheid. Petje af voor alle jongeren die hun leven weer op de rit krijgen en de professionals die ze daarbij op weg helpen. Daarnaast heb ik inzicht gekregen hoe de inspecties gezamenlijk, op deskundige wijze hun werk doen. Al met al dus een bijzondere en nuttige dag.